Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΑΦΕ

Ελληνικός καφές είναι η ονομασία που αποδίδεται στον Τούρκικο καφέ Μεσογείου, της Μέσης Ανατολής, των Βαλκανίων και της Βόρειας Αφρικής. από τους Έλληνες και πίνεται περισσότερο από κάθε άλλο είδος καφέ σε πολλές περιοχές της ανατολικής.

Ονομασία: Ο καφές αυτός ονομάζεται με διάφορους τρόπους, ανάλογα με την χώρα. Στις χώρες που δεν καταναλώνεται αρκετά είναι γνωστός ως "Τουρκικός καφές", όπως και στην Τουρκία.
Στην Ελλάδα, παλιότερα ήταν αποκλειστικά γνωστός επίσης με αυτό το όνομα. Κατά το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα η ονομασία άλλαξε σε "ελληνικός καφές". Η αλλαγή αυτή ξεκίνησε για διαφημιστικούς λόγους και προωθήθηκε από μεγάλη ελληνική εταιρεία επεξεργασίας καφέ.

Ο καφές αυτός συναντάται ακόμα με τις ονομασίες "Αρμένικος καφές" (στην Αρμενία), "Αραβικός καφές", ή "Μεσανατολικός καφές". Στις χώρες των Βαλκανίων ονομάζεται συνήθως "τουρκικός", ή "ελληνικός" (τα τελευταία χρόνια) ενώ στην Κύπρο καλείται "κυπριακός".

Παρασκευή: Παραδοσιακά χειροποίητα σύνεργα παρασκευής ελληνικού καφέ. (θήκη καφέ - ζάχαρης, αναδευτήρι, κουταλάκι και μπρίκι

Βασικό εργαλείο της παρασκευής του ελληνικού καφέ είναι το λεγόμενο μπρίκι, μέσα στο οποίο πρέπει να βράσει (σχεδόν) το μίγμα του νερού (75ml), με τον καφέ και τη ζάχαρη που ανακατεύουμε στην αρχή με το αναδευτήρι ή το κουταλάκι.
Επίσης χαρακτηριστικό είναι και το καϊμάκι, ένας πηχτός αφρός που δημιουργείται κατά την βράση του καφέ. Η παρασκευή του ελληνικού καφέ θεωρείται επιτυχημένη όταν το καϊμάκι διατηρείται κατά το σερβίρισμά του. Σερβίρεται σε φλιτζάνι μικρό ή χοντρό (του καφέ), αργά, κατά τις ακόλουθες ονομασίες παρασκευής:

Σκέτος (75 ml νερό + 1 κουταλάκι καφέ)

Μέτριος (75 ml νερό + 1 κουταλ. καφέ + 1 κουταλ. ζάχαρη)

Γλυκός (75 ml νερό + 1 κουτ. καφέ και 2 κουτ. ζάχαρη).

Άλλες ονομασίες όπως "βαρύ γλυκός", ή "πολλά βαρύς" ή "βαρύ γλυκός και όχι", αφορούν την επιτυχία στο καϊμάκι με ανεβοκατέβασμα του μπρικιού όταν σερβίρεται στο φλιτζάνι συνήθως χοντρό.

Όταν τοποθετούμε το μπρίκι στη χόβολη σκεπάζουμε αυτό μέχρι τη μέση τραβώντας με το κουταλάκι τη χόβολη γύρω του. Όταν ο καφές αρχίζει και φουσκώνει είναι έτοιμος για σερβίρισμα.

Στο διπλό καφέ οι δοσολογίες απλά διπλασιάζονται.

Προέλευση

· Η παρασκευή του καφέ με αυτόν τον τρόπο, χωρίς φιλτράρισμα, προέρχεται σχεδόν σίγουρα από τον αραβικό κόσμο. Στην Ελλάδα ήρθε μέσω των Τούρκων, κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Σύμφωνα με την παράδοση οι πρώτοι που παρασκεύασαν τέτοιου είδους καφέ ήταν οι Βεδουίνοι της Μέσης Ανατολής οι οποίοι έβαζαν την χύτρα του καφέ πάνω στην άμμο που κάλυπτε την στάχτη και τα κάρβουνα για να τα κρατήσει ζωντανά. Γι' αυτό υπάρχει και η παράδοση να ψήνεται ο καφές πάνω σε άμμο (στη χόβολη) στα παλαιομοδίτικα καφενεία. Η διάδοση του στα Βαλκάνια πρέπει να είναι -σχεδόν σίγουρα- απόρροια της εμπορικής ακμής του λιμανιού της Υεμένης απ' όπου πρέπει να έφθασε και στον Ελλαδικό χώρο.

· Η παρουσία του πρέπει να θεωρείται μακρά, από πολύ παλιά στην περιοχή, αφού στις αφηγήσεις για την άλωση της Κωνσταντινούπολης διάφοροι χρονικογράφοι αναφέρουν ότι η "Πόλις" είχε περί τα 300 με 500 καφενεία.

Café Crème (Καφέ Κρεμ) Μέτριος καφές με μια στρώση κρέμα γάλακτος όπως ο εσπρέσο.

Café Frappé (Καφέ Φραπέ) Δυνατός καφές (1/2) τον οποίο ανακατεύουμε με παγωτό (1/2) σε μπλέντερ.
Caffe Latte, Café au lait, Koffie Verkeerd (Καφέ Λάτε ή Καφέ ω λαι) Μέτριος καφές (1/2) με ζεστό γάλα (1/2)

Café Lungo (Καφέ Λούνγκο) Σερβίρετε σε μεγάλο φλιτζάνι και παρασκευάζεται με περισσότερο νερό για να ποτίσει τον αλεσμένο καφέ αλλά χωρίς να αραιωθεί υπερβολικά το ρόφημα 100 ml - 120 ml

Café Ristreto (Καφέ Ριστρέτο) Ένα μικρό φλιτζάνι ή 'βαρύς' εσπρέσο, όπου η παροχή νερού μέσα από το στόμιο από το οποίο βγαίνει το ρόφημα διακόπτεται στα 25 ml περίπου

Καπουτσίνο (Cappuccino) Εσπρέσο (1/3) με αχνιστό γάλα (1/3) και αφρόγαλα (1/3)

Con Panna (Με κρέμα γάλακτος) Σκέτο εσπρέσο με γαρνιτούρα κρέμα γάλακτος

Demi-tasse (Ντεμί τας) Μια δόση εσπρέσο σε κανονικό φλιτζάνι

Εσπρέσο (Espresso) Καφές παρασκευασμένος με την μέθοδο του εσπρέσο, από 40 ml έως 50 ml

Erlängerter (Ερλανγκέρτερ) Καφές εσπρέσο με περισσότερο νερό (βλ. Café Lungo)

Espresso Doppio (Εσπρέσο Ντόπιο) Διπλή δόση εσπρέσο Flavoured Latte 12 oz. γάλα με 1 oz. αρωματικής ουσίας (τσέρι, βανίλια, κλπ.). Το μέγεθος του φλιτζανιού ποικίλλει

(Grosser) Brauner (Γκρόσσερ Μπράουνερ) Ο καφές με γάλα σε μεγάλο φλιτζάνι ονομάζεται Γκρόσσερ

Kapuziner (Καπουτσίνερ) Σκέτος καφές με λίγο αφρόγαλα

Latte macchiato (Λάτε μακιάτο) Μια δόση εσπρέσο σε ποτήρι με αχνιστό γάλα

Latteccino (Λατετσίνο) Κάτι μεταξύ καφέ με γάλα και καπουτσίνο Macchiato (Μακιάτο) Μια δόση εσπρέσο με ένα ή δύο κουταλιές της σούπας αφρόγαλα Μόκα Παρασκευάζεται όπως ο εσπρέσο αλλά προστίθεται γάλα αρωματισμένο με σοκολάτα. (1/3) εσπρέσο με (1/3) αφρόγαλα στο οποίο έχει διαλυθεί σκόνη κακάο (1/3)

Romano (Ρομάνο) Μια δόση εσπρέσο ο οποίος σερβίρεται με μια φλούδα φρέσκου λεμονιού

Schlagobers (Σλαγκόμπερς) Δυνατός καφές με κρέμα σαντιγί

Schwarzer (Σβάρτζερ) Σκέτος καφές Wiener melange (Βίνερ μελάνζ) Μέτριος καφές (1/2) με ζεστό γάλα (1/2) και σοκολάτα