ΣΑΛΕΠΙ ΤΟ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟ

Το σαλέπι είναι γνωστό σαν βότανο από τον Ασκληπιό και τον Ιπποκράτη, οι οποίοι το θεωρούσαν θαυματουργό βότανο γιατί ήταν καταπραϋντικό για το στομάχι, το βήχα, μαλακτικό για το λαιμό και αποσυμφορητικό του αναπνευστικού.

Προκαλεί ευφορία και άρα μειώνει το στρες και την κούραση και τονωτικό του οργανισμού. Του αποδίδονται επίσης, και αφροδισιακές ιδιότητες.

Ο Θεόφραστος ήταν ο πρώτος που εντόπισε το συγκεκριμένο λουλούδι και το ονόμασε έτσι λόγω του σχήματος των βολβών. Κατά τη μυθολογία, ο Όρχις ήταν γιος νύμφης και Σάτυρου, που, επειδή, βίασε μια ιέρεια κατά τα Βακχικά μυστήρια καταδικάστηκε να γίνει λουλούδι.

Λαμβάνεται από τους ξηρούς κονδύλλους πολλών ειδών της οικογένειας Ορχιδέες, όσο και στην ονομασία του ίδιου του φυτού που στον κόσμο της φυτολογίας αναφέρεται ως Orchis mascula.

Εικάζεται πως το πήρανε οι Μικρασιάτες μαζί τους όταν φύγανε. Από αυτούς, το έμαθαν οι Τούρκοι, ενώ πολλοί από εμάς πιστεύουμε ότι είναι Τούρκικο ρόφημα.

Το σαλέπι μπορείτε να το βρείτε υπό μορφή σκόνης, σε διάφορα καταστήματα με βότανα ή ακόμα και σε καφεκοπτεία.

Στα παλαιά χρόνια του αποδίδονταν ιδιότητες αφροδισιακές, γι’ αυτό και πέρασε στη λαϊκή παράδοση ως Σερνικοβότανο, βότανο δηλαδή που χάριζε στις γυναίκες αρσενικά παιδιά. Στην σημερινή εποχή, πίνεται ως ρόφημα ή χρησιμοποιείται κυρίως στην ζαχαροπλαστική για την παρασκευή γλυκών.

Οι θεραπευτικές του ιδιότητες

Στις ορχιδέες αυτές και στις θεραπευτικές ιδιότητες τους αναφέρθηκαν ο Ιπποκράτης, ο Ασκληπιός, ο Θεόφραστος αλλά και ο Γαληνός, τονίζοντας την δύναμη του σερνικοβότανου να τονώνει τον οργανισμό των ασθενών, να επουλώνει τις πληγές του στομάχου και του εντέρου αλλά και να ανακουφίζει από τον έντονο βήχα.

Το σαλέπι έχει θεραπευτικές ιδιότητες γιατί περιέχει τις φαρμακευτικές ουσίες αραβίνη και τραγακανθίνη και πολύ άμυλο τα οποία, όταν διαλύονται στο νερό, δημιουργούν ένα υγρό πηκτό και κολλώδες, το θεωρείται κατάλληλο για την ανακούφιση του βήχα, του άσθματος και του στομαχόπονου, δρα κατά της δυσεντερίας και του βήχα, ενώ τονώνει σημαντικά το ανοσοποιητικό σύστημα.

Το σαλέπι είναι επίσης ένα ρόφημα θερμαντικό και εξαιτίας των μπαχαρικών που περιέχει. Για αυτόν τον λόγο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να μας ζεστάνει αποτελεσματικά αντί για το τσάι ή άλλα αφεψήματα.

Είναι πλούσιο σε άμυλο και μπορεί να χαρίσει ενέργεια και πνευματική διαύγεια σε άτομα που την χρειάζονται όπως οι μαθητές, οι ηλικιωμένοι, οι έγκυες γυναίκες, αλλά και οι ασθενείς.

Περιέχει πολύτιμα μεταλλικά άλατα όπως φώσφορο και ασβέστιο γι ‘αυτό και τονώνει όλο τον οργανισμό. Βοηθά εξασθενισμένους από αρρώστιες οργανισμούς να ανακάμψουν και να αναρρώσουν γρηγορότερα.

Περιέχει μια κολλώδη ουσία, την βασσαρίνη η οποία όταν βράσει με το νερό, μετατρέπεται σε κολλώδη πηχτή ουσία, μαλακτική, κατά του βήχα και των φλεγμάτων.

Το σαλέπι λόγω της κολλώδους φύσης του αλλά και των επουλωτικών συστατικών του επιδρά στο στομάχι και το έντερο αναπλάθοντας τα τοιχώματα του πεπτικού συστήματος.

Οι τονωτικές και αφροδισιακές του ικανότητες εντείνονται χάρη στην προσθήκη και των μυρωδικών όπως της κανέλας, του γαρίφαλου, της πιπερόριζας, της βανίλιας.

Σαλέπι και θερμίδες

Το σαλέπι δεν έχει ιδιαίτερες θερμίδες. Το απλό σαλέπι χωρίς ζάχαρη έχει περίπου 15 θερμίδες ανά μερίδα (1 κουταλάκι του γλυκού των 15 γραμμαρίων), ενώ αν είναι έτοιμη σκόνη αναμεμιγμένη με ζάχαρη, έχει περίπου 30 θερμίδες ανά μερίδα.

Σαλέπι, Μια εύγευστα πικρή ιστορία

Πολλοί γνωρίζουν για τις θερμαντικές και καταπραϋντικές ιδιότητες του σαλεπιού, λίγοι γνωρίζουν όμως το παράνομο εμπόριο και τη καταστροφή που βρίσκεται πίσω από τη γεύση του.

Το σαλέπι προέρχεται από την αποξήρανση και κονιορτοποίηση του βολβού ενός μικρού αριθμού φυτών της οικογένειας των ορχιδέων (Οrchidaceae), φυτά γνωστά για το μοναδικό τους κάλλος, τη σπανιότητα τους και το ευαίσθητο και επιλεκτικό οικοσύστημα τους που προστατεύεται από διεθνής συνθήκες όπως αυτή της Βέρνης κ.α.

Οι θερμαντικές του ιδιότητες του οφείλονται κατά κύριο λόγο στο αμυλο-γλίσχρασμα που περιέχει ο βολβός που όμως μπορεί να αντικατασταθεί άψογα από άλλα αμυλο-γλισχρασματούχα υλικά της φύσης όπως θα δούμε πιο κάτω, έχοντας τα ίδια αποτελέσματα στον οργανισμό μας καθώς και όμοια τέρψη όπως αυτή που παραδοσιακά το σαλέπι χαρίζει.

Το σαλέπι κινδυνεύει από την παράνομη και σκανδαλώδη συλλογή των φυτών αυτών από αδίστακτους διακινητές του σαλεπιού αλλά και από την ίδια την άγνοια μας καθώς έτσι συμβάλλουμε και εμείς στη διαιώνιση του προβλήματος.

Για τους λάτρεις του σαλεπιού σα ρόφημα αλλά και σα φάρμακο  η παρακάτω συνταγή με απλά οικιακά υλικά, με την ίδια γεύση και τις ίδιες ιδιότητες με αυτές του σαλεπιού θα τους ικανοποιήσει.

Αντικαταστήστε το με τη παρακάτω συνταγή και συμβάλετε στη προστασία της σπάνιας και μοναδικής χλωρίδας της χώρας μας και των Βαλκανίων.

Για ένα φλιτζάνι του τσαγιού θέλετε:

1 κουτ. γλυκού άμυλο αραβοσίτου (νεσεστες – περιέχει άμυλο-γλισχραμα όπως το σαλέπι).

1 κουτ. γλυκού ζάχαρη ή γλυκόριζα σε σκόνη.

1/2 κοφτό κουτ. γλυκού κανέλα (περιέχει γλισχρασμα και αυτή).

1 με 2 μοσχοκάρφια (γαρίφαλα) τριμμένα.

λίγο κακουλές (καρδαμωμο ή και κάρδαμο) σε σκόνη ή

λίγο τζιντζερ (πιπερόριζα) σε σκόνη, κατά βούληση

Εκτέλεση

Σε μια στέγνη κούπα βάζουμε πρώτα το άμυλο και τη ζάχαρη και με λιγάκι δροσερό νερό τα ανακατεύουμε. Παράλληλα σιγοβράζουμε σ’ ένα μπρίκι μια φλιτζάνι νερό μαζί με τα υπόλοιπα υλικά για 2 με 3 λεπτά .. προσθέτουμε το καυτό νερό σιγά σιγά στη κούπα ανακατεύοντας συγχρόνως.

Το σωτήριο σαλέπι είναι έτοιμο.

Το σαλέπι μπορούμε να το βρούμε σαν σκόνη αναμεμιγμένο με διάφορα άλλο βότανα αλλά και κανέλα, μοσχοκάρυδο, γαρίφαλο και βανίλια για να το παρασκευάσουμε εμείς, με έναν τρόπο παρόμοιο με τον Ελληνικό καφέ.

ΡΟΦΗΜΑ ΣΑΛΕΠΙ

Υλικά

1 φλιτζάνι νερό βραστό

1/2 κουτ. γλυκού. σαλέπι

Ελάχιστη κανέλα

Ελάχιστο μοσχοκάρυδο

Ελάχιστο τζίντζερ

1 κουτ. σούπας μέλι ή 2 κουτ. σούπας ζάχαρη

Διαδικασία

Σε ένα μπρίκι, βράζουμε το νερό με το μέλι ή τη ζάχαρη, το μοσχοκάρυδο και το τζίντζερ.

Αποσύρουμε το μπρίκι από τη φωτιά και προσθέτουμε το σαλέπι, ανακατεύοντάς το συνεχώς για να διαλυθεί καλά.

Πασπαλίζουμε με κανέλα και πίνουμε αμέσως.