Η ΒΕΝΕΤΣΙΑΝΪΚΗ ΑΛΙΑΔΑ

H ετυμολογία από το λατινικό Allium (σκόρδο)•στα ιταλικά agliata. και στη βενετική διάλεκτο agiada. Αναμφίβολα η λέξη πέρασε στο κεφαλονίτικο ιδίωμα την εποχή της βενετοκρατίας αλλά η κεφαλονίτικη, και Όχι μόνο, σκορδαλιά δεν είναι η βενετσιάνικη αλιάδα. Αρχικά βέβαια η αλιάδα ήταν ένα είδος σάλτσας με βάση το σκόρδο. 

Οι Αρχαίοι Έλληνες την έφτιαχναν με σκόρδα, ελιές μαύρες, τυρί τριμμένο, αυγά. μέλι και λάδι και περίχυναν με αυτή πίτες και βραστά λαχανικά.

Οι Βυζαντινοί, κυρίως οι φτωχοί, χρησιμοποιούσαν τα βασικά συστατικά: σκόρδο, ελιές μαύρες και λάδι.

Στη Βενετία οι ναυτικοί έφτιαχναν ένα μίγμα σκόρδου κοπανισμένου, λαδιού, ξυδιού και πιπεριού και άλειφαν τα παξιμάδια που αποτελούσαν τη βασική διατροφή τους.

Η πραγματική βενετσιάνικη αλιάδα όμως, που συνόδευε το κρέας, αλλά και τα ζυμαρικά, σύμφωνα με μια μεσαιωνική συνταγή, απαιτούσε μεγαλύτερη προετοιμασία: έψηναν τα σκόρδα στα κάρβουνα, τα κοπάνιζαν, πρόσθεταν λάδι, ψίχα άσπρου ψωμιού, μπαχαρικά και ζουμί, έβραζαν το μίγμα και το σερβίριζαν ζεστό.

Αργότερα η συνταγή διαμορφώθηκε: στα κοπανισμένα σκόρδα πρόσθεταν ψίχα ψωμιού βρεγμένη σε κρεατόζουμο (ή σε μούστο ή χυμό κερασιών), κόκκους πιπεριού και τόσο ζουμί όσο χρειαζόταν για να μείνει το μίγμα αραιό και το σερβίριζαν χλιαρό. Στην Κεφαλονιά λοιπόν έμεινε η λέξη, αλλά ευτυχώς για τα γούστα μας. όχι και η συνταγή της βενετσιάνικης αλιάδας.

Από το βιβλίο του ΣΠ. Μπεκατώρου: «Στα χρόνια τση Παδέλας»